Bedensel-Kinestetik Zeka

Bedensel Kinestetik Zekâ

Bedensel zekâ bireyin bir aktör gibi duygu ve düşüncelerini aktarırken vücut dilini en iyi şekilde kullanması; ya da bir cerrahın ameliyat yaparken ince kaslarını büyük bir titizlikle kullanabilme yeteneğidir (Armstrong, 2000). Bedensel-kinestetik zekâ bir balerin, bir yüzücü, bir mim sanatçısı, bir atlet gibi; dengeli bir vücut dili ve zihin gücünü birleştirme yeteneğidir. Bu tür aktivitelerde sinir sistemi, destek ve hareket sistemi büyük bir uyum içinde çalışır. Hareketlerin zamanlaması, gücü, oranı, çapı ve tüm bunların bütüncül olarak yönetilmesi önemlidir.

Gardner’a göre zekâ ve bedeni birbirinden ayrı değerlendirmek yanlış bir yaklaşımdır. Bedensel zekâ eller ve vücudun tümü ile ilgilidir. Bu zekâ türü vücut hareketlerinin kontrolünü ve yorumlanmasını sağlar (Bümen, 2004) .

Gardner (2012)’a göre beynin sol yarıküresinin hasara uğraması sonucu gündelik eylemlerde meydana gelen bozulma, bedensel zekânın özerk bir zekâ olduğunu destekler. Sözel hafızanın tümüyle yitirilmesi sonucu karışık eylemsel hareketlerin hatırlanması ve öğrenilmesi de bu şekilde değerlendirilebilir. Bazı otistik çocukların elektronik cihazlar üretebilmesi, bedensel faaliyetlere ve mekaniğe büyük bir ilgisinin olması farklı yoksunluklara rağmen bedensel zekâlarının korunduğuna işarettir.

Kültürel geçmişe bakıldığında birçok topluluk için güçlü bir bedenin ne kadar önemli olduğu görülüyor. Çünkü insanlar hayatlarını devam ettirmek için ağır yük taşımak, odun kesmek, çiftçilik yapmak, oymacılık yapmak zorundadır. Bedensel zekânın etkili olduğu diğer performanslar arasında dans önemli bir yerdedir. Hemen hemen bütün topluluklarda yerel bir dans biçimi vardır. Bazen dini ve milli duyguları ifade etmek için, bazen eş seçiminde, bazen sevinç ve üzüntüyü ifade etmede kullanılmıştır. İyi bir atlete bedensel zekâsının yanı sıra uzamsal zekâsı da yol göstermelidir. İyi bir aktöre bedensel zekâsına ek olarak gözlem yeteneği ve hafızası da yardım etmelidir. Genel olarak bedensel zekâ toplumların sosyo-kültürel değerlerini dünyaya duyurmaları adına önemlidir.

Bedensel zekânın temelindeki kapasiteler şunlardır (Bümen, 2004) :

Vücut hareketlerinin kontrolü: Bireyde bulunan bu kapasite sayesinde birden fazla hareket kontrol edilmiş olur. Yürürken sakız çiğneme gibi.

Planlı vücut hareketlerinin kontrolü: Günlük hayattaki bazı hareketleri farkında olmadan öğreniriz. Bir süre sonra bu hareketler refleks halinde gerçekleşir. Yürüme, koşma, bisiklete binme gibi.

Bedenimizi dinleme: Bireyin bedenini iyi tanıması, bedenin verdiği sinyalleri zamanında ve doğru biçimde algılamasıdır. Bir anlamda bedeni ile dost olmasıdır. Hasta olmadan farkına varıp vitamin almak gibi.

Beden ve zihin arasındaki bağ: Zihnimizde oluşturduğumuz yoğun bir düşünceden bedenimizin etkilenmesi ve tepki vermesidir. Ekşi veya tatlı bir yiyecek düşündüğümüzde ağzımızın aldığı şekil gibi.

Pandomim: Çevremizdeki insanların iyi gözlenmesi ve insanlara ait vücut dilinin farkında olmadır. Tiyatro, drama, iyi taklit yapma becerisi gibi.

Bedeni bir bütün olarak etkili kullanma: Bedenini iyi bir şekilde eğiten bireyler onu istedikleri gibi yönlendirebilirler. Mesela bir balerinin koreografisini tamamlayabilmesi için küçük bir parmak hareketinin bile önemi büyüktür.

Bedensel Kinestetik Zekâya Örnek Gösterilebilecek Meslekler

Cerrahlar, balerinler, aktörler, pandomim sanatçıları, illüzyonistler, teknisyenlerdir.