Uzamsal zekânın temelinde görsel dünyayı düzgün bir şekilde algılamak, gerektiğinde bu algı üzerinde dönüşüm ve değişim yapabilmek, fiziksel uyarıcı ortamda olmasa da görsel deneyimi yeniden üretebilmek vardır (Gardner, 2012). Uzamsal zekâsı güçlü olan bireylerde; üç boyutlu şekilleri tanıyabilme, algıladığı şekilleri zihinde canlandırabilme, renk ,şekil ,biçim arasında ilişki kurabilme , çevrede gördüğü olayları grafiksel bir dille ifade edebilme vb. yetenekler bulunur.
Piaget’e göre uzamsal zekânın temeli bebeklikte duyusal- motor döneminde başlar. Bebeğin objeleri takip etmesiyle başlayan süreç okul yıllarında somut bir boyut kazanır. Öğretmen masasının sınıfın değişik yerlerinden nasıl göründüğünü algılayabilir, resmedebilir bir hale gelir. Formel döneme geçildiğinde ise somut objeler ve varsayımlar arasında ilişki kurabilir, akıl yürütmeyi öğrenir (Gardner, 2012).
Uzamsal zekânın özerk bir zekâ alanı olduğunu destekleyen nöropsikolojik çalışmalar oldukça fazladır. Gardner sağ çeper bölgelerindeki hasarın görsel dikkatte, uzamsal temsilde, odaklanmada ve hayal gücünün üretkenliğinde bozulmalara yol açtığının birçok incelemeyle kanıtlandığını bildirir. Turner sendromu kişilerde uzamsal zekâ çok zayıftır ama buna rağmen dil yeteneklerini korurlar. Dokunmaya duyarlı bir algılamaya sahip olan körler üzerinde yapılan araştırmalar uzamsal zekânın sadece görme yeteneği ile ilgili olmadığına bir işarettir. Bazı otistik çocuklarda küçük yaşlarından itibaren ortaya çıkan mükemmel resmetme yeteneği yine uzamsal zekânın tek başına gelişebilen bir zekâ olduğunu gösterir (Gardner, 2012).
Uzamsal zekânın bilimin gelişmesine önemli katkıları olmuştur. Zihnin gözleriyle gören, zihinde deneyler kurup test eden bilim adamı ve mucit sayısı az değildir. Einstein’ın görelilik kuramını açıklarken kullandığı ifadeler uzamsal zekâsını gözler önüne serer. James Watson ve Franscis Crick’in çizdiği DNA molekülünün çift sarmallı, yangın merdivenini andıran yapısı uzamsal düşünmeyi gerektiren bir buluştur.
Uzamsal zekânın öne çıkan yönleri yaşanılan zamana ve farklı kültürlere göre değişkenlik gösterir. Çok eski toplumlarda balıkçılık ve avcılık ile geçinen insanlar için hayat ve ölüm arasındaki ince çizgidir. Gizemli uzay bilinmezliklerini bilinir hale getirmek; gezegenler, yıldızlar, dünya ve güneşin birbirleriyle ilişkisini anlayabilmek uzamsal zekâ gerektirir. Doğal çevrede algıladığı özellikleri ya da zihninde kurguladığı tabloyu en muhteşem şekilde tuvale yansıtmak da uzamsal zekâ ile ilişkilidir. Uzamsal zekâ bazı topluluklarda yaşamak için, bazılarında sanat için, bazılarında da bilimin ilerlemesi için kullanılmıştır.
Hayal gücü: Çocuklukta daha aktif kullanılan sınırsız düşünce gücü çoğu zaman bilgiden daha önemlidir. Çocukların hayallerinde bazen kahraman, bazen korsan, bazen prenses olması gibidir.
Zihinde canlandırma: Zihinde canlandırma olayları, kişileri, şekilleri, renkleri zihinde yaşıyormuşçasına hayal etmektir. Mesela okuduğumuz bir kitaptaki betimlemeleri beş duyu organımızla hissetmek, kendimizi anlatılan yerde ve olayın içinde zannetmektir.
Yön bulma: Gidilecek bir mesafeyi eli ile koymuş gibi bulmadır. İyi yol tarifi yapma, denizdeki yön değişikliklerini tayin edebilme ya da bulutların durumuna göre rüzgârın yönünü tahmin etme becerisidir.
Nesneler arasında ilişki kurma: Mangala, revers, satranç gibi akıl oyunlarında rakibinin sonraki hamlelerini önceden kestirebilme becerisidir.
Grafik oluşturma: Duygu, kavram, nesne, fikir veya doğayı grafiklerle, çizimlerle ifade etme becerisidir. Resim, heykel, fotoğraf vb. örnek verilebilir.
Objelerin farklı açılardan benzerliklerini ve farklılıklarını bulma: Karmaşık açılardan nesnelerin birbiri arasındaki benzerliği ya da farklılığı tanıyabilme becerisidir.
Zihinsel manevra yapma becerisi: Görsel olarak algılanan ve nesnelde var olan resmin birbirinden farklı olması durumudur. Düşünce gücü ile hareket eden ya da bakıldığında iki farklı şekilde algılanan resimlerdir. Optik illüzyonlar örnek olarak verilebilir.
Mimarlar, ressamlar, heykeltıraşlar, tasarımcılar, dekoratörler ve harita mühendisleridir.